"Keep it simple" (B.B. King)

Torfa­jök­ull gaus síðast árið 1480 en það sama ár fæddist landkönnuðurin Ferdinand Magellan og Domenico Ghirlandajo málaði þá heilagan Jeremías með gleraugu, (en hann hefur síðan verið verndardýrlingur gleraugnasmiða). Jökullinn er nefndur eftir Torfa Jónssyni frá Klofa á Landi í Rangárvallasýslu, sem átti í stríði við marga og vann sér það m.a. til frægðar að taka Lénharð fógeta af lífi. Vegna drepsóttar sem upp kom flutist hann búferlum frá Klofa og upp á Landmannaafrétt rétt við Tofajökul.  

Ari Trausti jarðfræðingur segir þetta um Torfajökulsvæðið:

"Ein­kenni Torfa­jök­uls­meg­in­eld­stöðv­ar­inn­ar, auk stórrar öskju, eru útbreiddar mynd­anir úr kís­il­ríku (súru) bergi. Sprungu­kerfi Bárða­bungu og norð­ur­hluti öskju Torfa­jök­uls skar­ast og gliðn­un­ar­hrinur í því fyrr­nefnda kalla fram óróa og jafn­vel eld­gos í því síð­ar­nefnda. Þannig var með jarð­eldana í kringum árið 100 og 877. Einnig 1477 en þá gaus hressi­lega þar sem nú eru Veiði­vötn (í Bárð­ar­bungu­kerf­inu) og í litlum mæli á Torfa­jök­uls­svæð­inu (m.a. rann þá Lauga­hraun). All­tíðar jarð­skjálfta­hrinur ganga yfir Torfa­jök­uls­svæðið og vísa til þess að við verðum að gera þar ráð fyrir eldsum­brotum fyrr eða síð­ar."

Torfajökulseldstöðin er um margt merkileg.  Askjan, sem er stærsta askja landsins nær yfir 200 fer­kíló­metra! og er miðja hennar við Hrafntinnu­sker. Merki eru um gríð­ar­lega öflug þeytigos í kerf­inu sem hafa skilað allt að 20 km3 af gos­efnum. Angi úr Bárð­ar­bungu­kerf­inu teygir sig inn í Torfa­jök­uls­kerfið og hefur valdið end­ur­teknum kvikuinn­skotum í það. Kvika getur einnig borist úr vestri, úr Vatnafjallakerfinu, sem hugsanlega tengist Heklu. Atburðarrásin virð­ist endurtaka sig nokkuð reglu­lega á 6–700 ára fresti, fyrst um árið 100, síðan árið 870 og  síð­ast árið 1480 og ætti því að vera farið að stytt­ast í nýtt gos.
Hugsanlegt er, að aukinn óróleiki í Bárð­ar­bungu und­an­farna tvo áratugi geti á end­anum leitt til öflugrar gos– og rek­hrinu á þessum slóðum. Mun Torfarisinn nú vera að vakna til lífsins öllum að óvörum? Það gæti vissulega orðið sögulegt...

heimildir:

http://www.eldgos.is/torfajokull
https://kjarninn.is/skodun/eldgos-og-jardskjalftar

Þeim sem hafa áhuga á jarðfræði Torfajökulssvæðinu skal bent á ítarlega skýrslu Orkustofnunar frá 2001: Í Torfajökli 

Stjórnarskrá íslenska lýðveldisins:

"21. gr.
Forseti lýðveldisins gerir samninga við önnur ríki. Þó getur hann enga slíka samninga gert, ef þeir hafa í sér fólgið afsal eða kvaðir á landi eða landhelgi eða ef þeir horfa til breytinga á stjórnarhögum ríkisins, nema samþykki Alþingis komi til."

"Varnarsammningur embættismanns utanríkisráðuneytisins við Bandaríkin hefur ekkert laga stjórnskipulagt gildi. Hann er ógildur og ráðuneytinu til skammar.

Skyldi Gulli muna eftir 3. orkupakkanum?

"Sofandahætti og aumingjaskap íslenskra ráðamanna í umhverfismálum er viðbrugðið. Ísland er tiltölulega hreint og óspjallað land en regluverk varðandi umhverfismál, einkum hvað varðar innflutta mengun, er algjörlega í molum og fer versnandi."

Vítissódi (NaOH) er rammur basi og þegar hann er leystur upp í vatni myndast mikill hiti. Vítissódi er afar ætandi og hættulegt efni og þekkja margir hann sem öflugan stíflueyði. Kolefnisspor efnisins er 1.12kg CO2e/kg.

Vítissóda varpað í hafið við Cape Cod

Yfirvöld í Massachusetts í Bandaríkjunum stöðvuðu í ágúst 2024 áætlanir „vísindamanna“ um að varpa yfir 130 tonnum af vítissóda ásamt litarefni í hafið umhverfis Cape Cod vegna mögulegra skaðlegra áhrifa á lífríkið á þessu svæði einkum á svifið og aðrar smærri lífverur, bæði á eggja- og lifrustigi. Tilraunin gekk út á að kanna hvort hafið fangaði meira af CO2 ef vítissóda væri varpað í sjóinn til að hækka sýrustig sjávar (Ph), allt í nafni „loftslagsmála“ og „hamfarahlýnunar“.

Vítissóda og litarefni varpað í hafið

Ísland, ruslahaugur Norðursins

Sofandahætti og aumingjaskap íslenskra ráðamanna í umhverfismálum er viðbrugðið. Ísland er tiltölulega hreint og óspjallað land en regluverk varðandi umhverfismál, einkum hvað varðar innflutta mengun, er algjörlega í molum og fer versnandi. T.d. er ekki langt síðan að Alþingi samþykkti lög sem leyfa innflutning á eitursulli frá útlöndum til niðurdælingar „í þéttbýli“, Já þú last rétt, í þéttbýli! Kolefniskrakkarnir leita því gjarnan til Íslands með tilraunir sínar í „loftslagsmálum“ sem ekki er hægt að framkvæma í öðrum siðmenntuðum löndum.

20.000 tonn af viðarkurli á Grundartanga bíða eftir brennslu

Skemmst er að minnast gjörsamlega galinnar tilraunastarfsemi Running Tide sem varpaði tugþúsundum tonna af kanadísku viðarkurli með steypuídýfu í hafið umhverfis Ísland. Um 20.000 tonn af viðarkurlinu enduðu reyndar að lokum sem eldsmatur í brennsluofni járnbrennslunnar á Grundartanga þar sem því er brennt í nafni „loftslagsmála og orkuskipta“. Enginn spyr um kolefnissporið af því ævintýri, sem ekki virðist enn hafa haft áhrif á hitastig jarðar. Sem betur fer!

Nú hafa sömu kolefniskrakkarnir og sem sannfærðu a.m.k. þrjá íslenska ráðherra um snilld sína í loftslagsmálum með viðarkurlinu, ákveðið að nurla saman nýjum fjárstyrkjum í því skyni að varpa í hafið í Hvalfirði 30 tonnum (200 tonnum útþynnt) af vítissóda. Krakkarnir hafa þegar greitt Hafrannsóknarstofnum „styrk“ upp á um 100 milljónir. Skýringin er líklega sú að starfsmaður Hafró er í ráðgjafaráði fyrirtækisins Rastar, sem stendur fyrir tilrauninni. Málið er reyndar nú á borði utanríkisráðuneytisins en miðað við fyrri reynslu af slíkum málum m.a. Coda Terminal tilrauninni á Hafnfirðingum, er einsýnt að ráðuneytin líta á Ísland sem ruslahaug Norðursins þar sem kolefniskrakkarnir fá að leika sér að vild gegn ríflegum greiðslum í styrkjaformi og skattaafslætti vegna „rannsókna og nýsköpunar“. Ekki er verra ef ríflegur styrkur frá ESB fylgir með í bakpokanum. 

Hreint land. Fagurt land!   

Ref.
https://is.wikipedia.org/wiki/Vítissódi
https://phys.org/news/2024-08-cape-cod-scientists-delay-controversial.html
https://www.mvtimes.com/2024/07/18/climate-change-lye-possible-solution-near-vineyard/
https://news.mongabay.com/2024/10/controversial-us-marine-geoengineering-test-delayed-until-next-year/

Því hefur ítrekað verið haldið fram, að "grænar orkulausnir", sólar- og vindorka lækki orkuverðið. Þessu er akkúrat öfugt farið. Þau lönd sem hafa sett upp flestar vindtúrbínur og sólarsellur verða að innheimta hæsta orkuverðið. Öll vindorkuver í Svíþjóð eru í dag rekin með tapi. Ástandið í Noregi er skelfilegt og í Þýskalandi rífa menn nú niður vindtúrbínur og eru í staðinn að opna nýjar kolanámur. Samt sem áður er runnið á eins konar vindorkuæði á Íslandi og kolefniskrakkarnir ætla einnig að efnast vel á "grænum lausnum" svo sem kolefnis- föngun og förgun. Allt i nafni „loftslagsmála og orkuskipta“.

Grænar lausnir eru mjög dýrar

Net Zero Banking Alliance (NZBA) er samstarfsverkefni fjármálastofnana og Sameinuðu þjóðanna, sem var sett á laggirnar árið 2021, miðar að því að ná fram kolefnishlutleysi fyrir árið 2050. Þetta verkefni dró fljótt til sín nokkra af stærstu bönkum heimsins, sem höfðu skýr markmið með áherslu á að samþætta sjálfbæra starfshætti, samræma útlán, fjárfestingar og fjármagnsmarkaði og að stuðla að hinu háleita "núllmarkmiði" Sameinuðu þjóðanna.

Á síðustu vikum hafa þó nokkrir af stærstu bönkum Bandaríkjanna dregið sig út úr Net Zero Banking Alliance (NZBA). Þessir bankar eru Goldman Sachs, Morgan Stanley, Citigroup, Wells Fargo og Bank of America og nú síðast JPMorgan Chase og stærstu bankar Kanada: BMO, National Bank, TD Bank Group and CIBC.

Þessir risabankar í USA og Kanada hafa greint stöðuna og eru nú að forða sér frá fyrirséðu tapi ef ekki hruni á hlutabréfum í græna orkugeiranum. Græna bólan er nefnilega alveg komin að því að springa eins og allar bólur sem grundaðar eru á pólitískri hugmyndafræði sem aftur byggir á blekkingum og fölsuðum gögnum um meinta hlýnun af mannavöldum.

Aðrir bankar munu nú hugsa sig tvisvar um áður en þeir leggja fé í slík verkefni, sem byggja á því að borga þarf fyrir að sleppa CO2 út í andrúmsloftið. Slík losun er nú ókeypis í USA (Trump: "Drill, baby, drill!) í Kína, Indlandi og öllum hinum löndum þessa heims nema í örfáum löndum ESB. Þessar "grænu orkulausnir" eru þegar allt kemur til alls eitt risavaxið svindl, "Ponzy scheme". Nýr forseti Bandaríkjanna mun væntanlega hafa gífurleg áhrif á grænu bóluna, jafnvel sprengja hana fljótlega.

Hér á Íslandi er okkur talið trú um að vindtúrbínur lækki raforkuverð og að það að flytja milljónir tonna af útblæstri frá mengandi iðnaði í ESB og dæla honum niður í jarðlög og grunnvatnið á Íslandi muni hafa áhrif á hitastig jarðar til lækkunar. Risabankarnir eru nú hættir að trúa þessari dellu og minni bankar munu fylgja þeirra fordæmi. Búast má því við að erfitt geti reynst að fá fjárfesta í delluverkefni eins og tilraunaverkefni CarbFix á Hafnfirðingum, sem nefnist Coda Terminal. Reykjavíkurborg / Orkuveitan hefur þegar fjárfest 7 milljörðum í þetta verkefni og áætlar að fjárfesta nokkrum tugum milljarða til viðbótar á næstu árum. Coda Terminal er ætlað að bjarga Reykjavíkurborg frá gjaldþroti.

Nú er spurning um það hver er svo djarfur að þora að fjárfesta í Coda Terminal áður en græna bólan springur?

ref.
Is Net-Zero Banking Dead?

4 of Canada's biggest banks leave Mark Carney-led climate initiative

Friðrik Hansen Guðmundsson færsla á FB

Framsóknarflokkurinn, ásamt öðrum stjórnmálaflokkum í fráfarandi ríkisstjórn, stóð fyrir innleiðingu samkeppnisreglna og orkupakka ESB. Þar er raforkan okkar skilgreind sem hver önnur vara (eins og kaffi, ávextir og skór) en ekki sjálfsögð þjónusta eins og áður. Raforkan lýtur því markaðs- og samkeppnislögmálum ESB eins og aðrar vörur. Frjálst flæði vöru, fjármagns, fólks og þjónustu, þ.e. „fjórfrelsið“ er greipt í stjórnarskrá ESB. Frjálst flæði raforku yfir landamæri er þar með talið.  
Allur þingflokkur Framsóknarflokksins samþykkti innleiðingu 3. orkupakka ESB árið 2019, allir sem einn. Spurning vaknar hvort þingmenn Framsóknar hafi skilið til fulls hvað þeir voru að samþykkja? Þingmenn VG höfðu t.d. ekki hugmynd um það. Þriðji orkupakki ESB skyldar nefnilega stjórnvöld til að tryggja og auðvelda aðgengi nýrra raforkuframleiðenda til að tryggja og auðvelda aðgengi nýrra að markaðnum og þróa raforkumarkaðinn „til aukinnar hagkvæmni og skilvirkni“ og að ryðja úr vegi öllum hindrunum fyrir raforkutenginum á milli landa.
Í samræmi við ákvæði orkupakkanna hefur verið sett á fót hér á landi „markaðstorg“ fyrir raforkuviðskipti; Elma orkuviðskipti, sem eru í eigu Landsnets og Vonarskarð, sem er einkarekið. Nú þurfa heimili og lítil fyrirtæki að keppa við stórfyrirtæki um raforkuna á uppboðsmarkaði.
ESB-sinnar hér á landi fagna því að sjálfsögðu.

Halla Hrund Logadóttir f.v. Orkumálastjóri skrifaði þ. 17. nóvember 2024 grein á visir.is 1) þar sem hún segir m.a.:

„Raforka er ekki bara vara sem seld er til hæstbjóðanda. Hún er lífæð samfélagsins, grundvöllur daglegs lífs og atvinnurekstrar. Nú þarf að tryggja að allir njóti góðs af henni. Líka venjuleg fyrirtæki, garðyrkjubændur og heimilin í landinu. Viljum við verða verstöð fyrir erlenda fjárfestingasjóði, þar sem við seljum auðlindir okkar sem hrávöru til hæstbjóðanda, eða viljum við byggja upp fjölbreytt atvinnulíf sem styður við nýsköpun, minni fyrirtæki, virðisaukandi framleiðslu og gjaldeyrissparandi starfsemi? Þetta er ekki aðeins spurning um hagnað eða markaðslögmál – þetta er spurning um stefnu, gildi og framtíðarsýn fyrir Ísland.”

Þarna heldur f.v. Orkumálastjóri því blákalt fram, að raforkan sé alls ekki „vara“ sem ekki sé hægt að selja á uppboðsmarkaði og að stefna (líklega stefna Framsóknar) geti bjargað ástandinu. Nú er það svo, að Framsóknarflokkurinn gerði á síðasta kjörtímabili algjörlega misheppnaða tilraun til að skáka eigin misgjörðum með því að ganga í berhögg við ákvæði EES-samningsins og setja lög um forgangsorku til heimilanna 2). Þeir eru greinilega enn ekki búnir að fatta EES og telja að þetta ætti ekki að vera mikið vandamál þar sem heimilin nota einungis um 5% af raforkuframleiðslunni. Frumvarpið var þó gert afturreka og stólpagrín gert að flutningsmanni þess. Ráðherra orkumála sagði t.d. að það væri mun skynsamlegra að „treysta á samfélagsvitund orkufyrirtækjanna“!

Landsvirkjun er langstærsti framleiðandi raforku hér á landi. Ef svo stór framleiðandi raforkunnar er skyldaður til að tryggja ákveðnum viðskiptavinum ákveðið magn, þá tryggir það í raun yfirburði þess kaupanda gagnvart seljendum, raforkumiðlum, afætum og öðrum milliliðum og ekki síst öðrum framleiðendum raforkunnar. Frumvarpið gekk hins vegar út á það að aftengja raforkuna frá lögmálum hins frjálsa markaðar, m.ö.o. markaðslögmálin voru tekin úr sambandi. Þetta stangast algjörlega á við ákvæði EES-samningsins.

Þriðji orkupakki ESB gerir reyndar ráð fyrir að yfirvöldum sé heimilt að skylda fyrirtæki til að sinna heimilum og fyrirtækjum við vissar efnahagslegar aðstæður (neyðarástand) en þá þarf að skilgreina vel það ástand og þær skyldur og ástæður þurfa að vera gagnsæjar, án mismununar, sannprófanlegar og tryggja jafnan aðgang raforkufyrirtækja að neytendum. Ekki er þó með neinu móti hægt með íslenskum lögum að mismuna hópum viðskiptavina eftir því hvaða magn og verð þeir borga á raforkumarkaði.

Nú vaknar sú spurning hvernig f.v. Orkumálastjóri, Halla Hrund Logadóttir ætlar sem þingmaður Framsóknar eða jafnvel sem nýr orkumálaráðherra að aftengja framleiðslu og sölu á raforku frá markaðslögmálum ESB? Segja upp EES? Segja Ísland frá orkupökkum ESB?

...eða er kannski bara best að treysta áfram á samfélagsvitund orkufyrirtækjanna?  

Ps. Undirritaður hefur ítrekað beint fyrirspurnum um þessi atriði til Höllu Hrundar en hún hefur enn ekki svarað þeim.

ref.

1) https://www.visir.is/g/20242650864d/-hvenaer-var-thetta-samtal-vid-thjodina-tekid-spurdi-gardyrkjubondinn

2) https://www.althingi.is/altext/154/s/0635.html