Snúa bakinu við Saab

Sænsku flugvélaverksmiðjurnar Saab framleiddu sinn fyrsta bíl árið 1947, Saab 92. Bíllinn var að mörgu leyti afar nútímalegur, með framhjóladrifi, tvígengisvél, öryggisgrind og straumlínulagaður. Sabb bifreiðarnar hafa ávallt haft orð á sér fyrir að vera sterkar, sparneytnar og öruggar. Margir muna eflaust eftir Saab 95, sem var mjög vinsæl bifreið hér á landi. Saab 99 kom fram með fyrstu túrbóbílvélina árið 1977.

Nú hefur Saab í Svíþjóð beðið sænska ríkið um fjárhagsaðstoð. Ríkið hefur svarað: "Markaðurinn er frjáls og það er hann sem ræður. Ríkið hefur engann áhuga á því að eignast bílaverksmiðjur".

Sænsk yfirvöld hafa reyndar lengi gagnrýnt björgunartilraunir annarra ríkja, sem hafa reynt að endurlífga bílaverksmiðjur sínar. Saab er nú í eigu General Morors og mörgum Svíum þykir sem framleiðslan snúist nú fremur um magn en gæði. Gömlu Saab verksmiðjurnar voru einmitt þekktar fyrir hugvit og gæði. Margir Svíar hafna hugmyndafræði GM. Líkt og VOLVO og ABBA er Saab hluti af sjálfsímynd sænsku þjóðarinnar. En væntanlega ekki mikið lengur.

Nema markaðurinn sjái að sér.


Saab 92, árg 1953

Evran orðin of sterk?

Sterk evra ógnar nú efnahagi margra Evrópulanda. Þetta hefur mjög aukið þrýstinginn á Seðlabanka Evrópu til að lækka gengi evrunnar líkt og gert var á sínum tíma við dollarann, enska pundið og svissneska fránkann. Hátt gengi evrunnar hefur letjandi áhrif á útflutning og það hægir á allri innanlandsframleiðslu og eykur enn á atvinnuleysi. Ef gengi evrunnar hækkar enn meira, getur það haft mjög neikvæð áhrif í mörgum evrulöndum, sem þegar eru í miklum efnahagslegum kröggum.

Megin ástæðan fyrir hækkun evrunnar er aukið innflæði US dollara, svisnesskra fránka og UK punda vegna tilrauna viðkomandi ríkja til að endurlífga lánamarkaðinn, sem aftur eykur verðbólguna. Menn bíða því spenntir eftir næstu vibrögðum ráðamana í Frankfurt. Margir stjórnmálamenn Evrópu óttast afleiðingarnar og það misvægi sem getur skapast milli Evrópuríkja t.d. breskar vörur færu að streyma í auknum mæli út á markaðinn vegna lækkunar pundsins gagnvart evru. Einnig finnst mörgum evrusinnum að Evrópulöndin líði of mikið fyrir efnahagsvandamál heimsins í heild og ráðstafana þar að lútandi.

E.t.v. er þarna einhver vonarglæta fyrir krónuna?


      

 ref. www.nytimes.com

Nýstúdentar 2009

Hann notaði heyrnartæki og gekk við staf. Rektor leiddi hann að púltinu og það ískraði hátt í heyrnartækinu, þegar hann gekk að hljóðnemanum. Líkaminn virtist uppgefinn en andinn var lifandi. Stúdentaárgangur 1944 var ekki stór en hann var stoltur. Stoltur af uppruna sínum og afrekum þjóðarinnar.

"Vorið 1944 vorum við full af bjartsýni á framtíð landsins. Við vorum ákaflega stolt af árangri þjóðarinnar í baráttunni fyrir sjálfstæðinu. Framtíðin var björt og við vorum uppfull af glæsilegum áformum. Eldmóðurinn var slíkur, að við hefðum vaðið eld og brennistein fyrir litla landið okkar."

Rödd gamla mannsins titraði eilítið er hann leit yfir salinn. Nýstúdentarnir virtust uppteknir við að mynda hvert annað með GSM símum og senda SMS.

Þau áttu öll eftir að vaða eld og brennistein.

Blóðprufur auka lífslíkur

Regluleg skimun með einfaldri blóðprufu, þar sem mældur er styrkur sértækra mótefna gegn blöðruhálskirtli í blóði karla (þ.e. mæling á s-PSA; serum prostata specific antigen) eykur lífslíkur þeirra sem greinast með blöðruhálskirtislkrabbamein um 20%.

Þetta kemur fram í nýlegri alþjóðlegri rannsókn, sem gerð var á 162.000 einstaklingum í 7 Evrópulöndum. Þetta er stæsta rannsókn sem gerð hefur verið til þessa á gagnsemi skimprófa til snemmgreiningar á sjúkdómnum. Um helmingur þátttakenda gekkst undir þetta blóðpróf fjórða hvert ár en hinn helmingurinn ekki. Þessi árangur er svipaður og árangurinn af reglulegri brjóstamyndatöku (mammografi) við leit að brjóstakrabbameini hjá konum.     

 

 

ref. 
New England Journal of Medicine (2009: 26;1320–8)

Saman, alla lífsins leið

Það er ávallt merkileg tíðindi, þegar Bob Dylan sendir frá sér nýja plötu. Þann 28. apríl n.k. kemur út í USA platan "Together Through Life". Platan inniheldur 11 ný lög frá gömlu kempunni. Fáir höfðu búist við nýrri plötu frá honum svo fljótt eftir að hann gaf út síðustu plötuna sína Modern Times (2006) fyrir um þremur árum. Yfirleitt hafa liðið 4-6 ár milli platna hans "Time Out Of Mind" (1997) "Love And Theft" (2001).

Sagan segir, að franski kvikmyndaleiksjórinn Olivier Dahan, sem m.a. leikstýrði kvikmyndinni um Edith Piaf, hafi beðið Dylan um að semja lag fyrir nýja kvikmynd sína "My Own Love Song", sem fjallar um söngvara í hjólastól sem ferðast frá Kansas City til New Orleans (Forest Whitaker og Renee Zellweger). Dylan dúkkaði þá upp með lagið "Life Is Hard", sem er ballaða í anda gömlu meistarana frá 3. áratug síðustu aldar. Dylan segir sjálfur í viðtali, að hljómurinn á plötunni sé "gamaldage en um leið ásækinn, rétt eins og tannpína". Hann nefnir áhrifavalda ens og Howlin' Wolf og Muddy Waters. Í rauninni þurfti hann ekki nema semja eitt lag fyrir myndina, sem aðalsöguhetjan syngur undir lok hennar og kom hann þá með lagið "Life is hard". Hann hélt hins vegar áfram að semja fleiri lög, sem eru eins konar ást-í-meinum söngvar, þar sem harmónikkan leikur stórt hlutverk í öllum þeirra. Það er svipuð stemmning á þessari plötu og í "Modern times", þ.e. lögin hljóma eins og þau séu tekin upp "life" í hljóðverinu en harmónikkan gefur lögunum ákveðna kaffihúsastemmningu og smá rómantík í kaupbæti.  

Dylan gefur plötuna sjálfur út undir alter-egó nafninusínu "Jack Frost". Hann segist vera undir sterkum áhrifum frá plötum gömlu CHESS útgáfunnar. 

Ekki eru þó öll kurl komin til grafar varðandi þessa plötu en heimildir telja að önnur lög á nýju plötunni séu:  (hér eru helstu niðurstöður þrotlausar rannsóknarvinnu á Netinu) 

1) Beyond Here Lies Nothin  Hér má hlusta á lagið

Þetta lag minnir mjög á "All your love" eftir Otis Rush and Willie Dixon, sem The Bluesbrakers gerðu frægt um árið með Eric Clapton. Klassískur blús (Am7 - Dm7 - Em7).

2) Life Is Hard - Lagið sem líklega varð kveikjan að hinum lögunum á plötunni; "I need strength to fight that world outside," and "I'm on my guard / Admitting life is hard / Without you baby".

3) My Wife's Hometown - Chicago blues, sem minnir á Muddy Waters. Þar gerir Dylan grín að kreppunni: "State gone broke, the county's dry/Don't be lookin' at me with that evil eye"

4) If you Ever Go To  Houston

5) Forgetful Heart

6) Jolene - Þetta er nýtt lag, ekki skelfilega Dolly Parton lagið fræga

7) This Dream of You

8) Shake Shake Mama - "I'm motherless / I'm fatherless / Almost friendless too". Líkega orð að sönnu. 

9) I Feel A Change Coming On - Hér má hlusta á lagið

"I'm listening to Billy Joe Shaver / I'm reading James Joyce / Some people they tell me / I've got the blood of the land in my voice."

10) It's All Good - Boogie blús í anda John Lee Hooker. "Brick by brick, they tear you down/A teacup of water is enough to drown"

Þeir sem hafa heyrt þessa plötu lofa hana í hástert og telja hana vænlegan kandidat fyrir bestu rokkplötu ársins. Síðustu tvær plötur hans Time Out Of Mind  og Modern Times fengu mjög góða dóma og seldist sú síðarnefnda í metupplagi þó sjálfur haldi ég meira upp á þá fyrri.

Við bíðun spennt eftir 46. plötu Bob Dylans. Hann er nú orðinn "löggilt gamalmenni". Spurning hvort titillinn hafi tilvísun til innihalds laganna eða hvort komið sé að endalokum? Bregður þar fyrir kunnri kaldhæðni? "Empire Burlesque" var jú frábær titill á plötu einkum ef tekið er tillit til þeirrar jákvæðu umfjöllunar, sem hún fékk fyrirfram.

Skyldi nú kveða við nýjan tón hjá Dylan?

Sjá nánar á www.bobdylan.com


Viðbót þ. 22. mars 2009

Heyrst hefur að De Luxe útgáfa sé í vændum (2 CD + 1 DVD):

Bob Dylan - Together Through Life (Deluxe Edition) Track List :

Disc: 1

1. Beyond Here Lies Nothin’
2. Life Is Hard
3. My Wife’s Home Town
4. If You Ever Go To Houston
5. Forgetful Heart
6. Jolene
7. This Dream Of You
8. Shake Shake Mama
9. I Feel A Change Comin’ On
10. It’s All Good

Disc: 2
1. Howdy Neighbor (J. Morris) - Porter Wagoner & The Wagonmasters(Theme Time Radio Hour with your host Bob Dylan: Friends & Neighbors)
2. Don’t Take Everybody To Be Your Friend (M.Gabler/R. Tharpe) - Sister Rosetta Tharpe (Theme Time Radio Hour with your host Bob Dylan: Friends & Neighbors)
3. Diamonds Are A Girl’s Best Friend (L. Robin/J. Styne) - T Bone Burnett(Theme Time Radio Hour with your host Bob Dylan: Friends & Neighbors)
4. La Valse De Amitie (O. Guidry) - Doc Guidry(Theme Time Radio Hour with your host Bob Dylan: Friends & Neighbors)
5. Make Friends (E. Mcgraw) - Moon Mulligan (Theme Time Radio Hour with your host Bob Dylan: Friends & Neighbors)
6. My Next Door Neighbor (J. McCain) - Jerry McCain (Theme Time Radio Hour with your host Bob Dylan: Friends & Neighbors)
7. Let’s Invite Them Over (O. Wheeler) - George Jones & Melba Montgomery (Theme Time Radio Hour with your host Bob Dylan: Friends & Neighbors)
8. My Friends (C. Burnett/S. Ling) - Howlin’ Wolf (Theme Time Radio Hour with your host Bob Dylan: Friends & Neighbors)
9. Last Night (W. Jones) - Little Walter (Theme Time Radio Hour with your host Bob Dylan: Friends & Neighbors)
10. You’ve Got a Friend (C. King) - Carole King (Theme Time Radio Hour with your host Bob Dylan: Friends & Neighbors)
11. Bad Neighborhood (Caronna/M. Rebennack) - Ronnie & The Delinquents (Theme Time Radio Hour with your host Bob Dylan: Friends & Neighbors)
12. Neighbours (M. Jagger/K. Richards) - The Rolling Stones(Theme Time Radio Hour with your host Bob Dylan: Friends & Neighbors)
13. Too Many Parties and Too Many Pals (B. Rose/M. Dixon/R. Henderson) - Hank Williams as Luke the Drifter (Theme Time Radio Hour with your host Bob Dylan: Friends & Neighbors)
14. Why Can’t We Be Friends (S. Allen/H. Brown/M. Dickerson/J. Goldstein/L. Jordan /C. Miller/H. Scott/L. Oskar) - War (Theme Time Radio Hour with your host Bob Dylan: Friends & Neighbors)

Disc: 3
1. Roy Silver (DVD content)
2. The Lost Interview (DVD content)

Einn kemur þá annar fer

Þeir létu alls ekki svo ófriðlega í Fríhöfninni. Reyndar voru þeir mjög rólegir og kurteisir. Það sást langar leiðir hvaðan þeir komu, hvert þeir ætluðu og hvað þeir ætluðu að gera hér á landi. Þeim hafði verið boðið til veislu. Þær ætluðu að skemmta sér ærlega. Mjög vel var fylgst með þeim. Óþægilega vel. Suðandi myndavélar, vopnaðir lögregluþjónar; 2:1. Ríkisstarfsmenn tilbúnir með lagakróka og reglugerðargildrur. Þeim var að sjálfsögðu vísað úr landi enda ógnuðu þeir þjóðaröryggi að sögn. Sjálfsagt mál. Gætu verið hér í glæpsamlegum tilgangi. Gæti vel verið. Sendir heim með næstu vél. 

Gamall kunningi minn var í móttökuhópnum, sem aldrei sá gestina. Krúnurakaður, í leðurvesti, löngu hættur að drekka. Tattó. Hann hefur aldrei verið til vandræða. Var laminn í skóla en nú lemur hann enginn lengur. Hann hefur fundið sér griðastað meðal þeirra sterku og huguðu. Hann hefur fundið sér skjól. Hann fylgdist vongóður með komufarþegum. Kannski kæmust þeir inn? Kannski.
Loks sá hann einhvern sem hann þekkti. Gamlan skólafélaga. Hjartað sló hraðar. Hann svitnaði í lófunum. Gömul viðbrögð. Skilyrt áreiti, skilyrt viðbragð. Komumaðurinn var í gráum jakkafötum með skjalatösku. Hann var í að koma úr viðskiptaferð. Leit ekki í kring um sig. Enginn leit á hann. Honum var hleypt möglunarlaust inn í landið. Enginn veit í raun hvaðan hann var að koma, hvert hann var að fara eða hvað hann er nú að gera. Enginn fylgist með honum enda hverfur hann í fjöldann. engin ástæða til að hafa áhyggjur. Hann var bara með pappír í töskunni.

 

Keep it simple
BB King

Bókamarkaðurinn, afsprengi kreppunnar?

Menn velta því fyrir sér, hvers vegna landsmenn flykkjast nú á Bókamarkaðinn í Perlunni. Nokkrar "samsæriskenningar" hafa heyrst í umræðunni. Kreppan, atvinnuleysið, dýrtíðin (menn hafi ekki engur efni á þvi að fara í bíó), X-D, að allir séu orðnir vinstrisinnaðir og það sé talið fínt að lesa bækur o.s.frv.
Þetta eru svo sem góð og gild rök en skýringin á þessum miklu vinsældum bókarinnar og á bókmenntum almennt er mjög einföld og hún er: Kiljan

Nú þarf Egill Helgason einungis að gera ámóta vandaða og bráðskemmtilega þætti og Kiljan er,  um myndlist, tónlist (og jafnvel ballett?, nei annars, bara ekki ballett) og þá eru Íslendingar aftur orðnir að menningarþjóð.

 

 Egill Helgason er okkar nýji Björn Th. Björnsson

Leiðir ofgnótt til skorts?

Hér áður var stundum er rætt um, að einhver þarfnaðist vítamínsprautu til að verða hressari. Náttúran hefur þó væntanlega gert ráð fyrir því, að mannskeppnan fengi öll nauðsynleg næringarefni úr þeirri fæðu, sem við neytum. Íslendingar hafa á síðustu árum búið við góðar aðstæður og fjölbreytt fæðuval. Vítamínskortur ætti þvi ekki að vera vandamál. Sumir hafa þó lifað á vítamínum, þ.e. haft sitt lifibrauð af því selja öðrum vítamín. Vítamínum er nú bætt i matvæli í stórum stíl, til að gera þau að betri söluvöru. Því meira, því betra.

Nú borða menn og borða. Og borða svo enn meira, allt til þess eins að léttast. Menn borða vítamínbætt fæðubótarefni í tonnum til að líða betur á sál og líkama. Þeir nægjusömu eru taldir sérvitrir. Þeir hljóti að líða skort. Þeir, sem borða lítið eru taldir veikir. Þeir, sem tala lítið eru taldir daufir. Þeir, sem hreyfa sig lítið eru taldir latir. Þeir, sem skrifa lítið eru stundum taldir klikkaðir. Það er ofgnótt af öllu, nema snilld. E.t.v. er það bara vítamínskortur.  
 

Eitt eilífðar smáblóm

Íslandi verður allt til gæfu.
Hér býr dugmikil og heiðarleg þjóð. Allt frá blautu barnsbeini er okkur innrætt kappsemi og þor. Þeir sem skara fram úr, uppskeri ríkulegan ávöxt verka sinna. Með sanni má segja að hér búi heilbrigð þjóðarsál í hraustum þjóðarlíkama. Hörð lífsbarátta í óvægu umhverfi hefur hert okkur og mótað. Við erum hetjur. Rík sagnahefð hefur viðhaldið þeim baráttuanda og hugsjónum, sem drifið hafa okkur áfram og skipað okkur á verðskuldaðan heiðursstall meðal framsæknustu og hæfustu þjóða heims. 

Það sem einkennir Íslendinga þó mest er samheldni og virðing. Virðing fyrir einstaklingnum, framtaki hans og skoðunum. Skólakerfið á ekki minnstan þátt í því að draga fram sérkenni, dug og hæfileika hvers einstaklings, sem fær því að njóta sín til fulls á öllum sviðum mannlífsins. Í skólakerfinu sem og í atvinnulífinu og ekki síst í stjórnkerfinu sem og í fjölmiðlum þrífst ekki ósanngirni, óréttlæti, hvað þá einelti. Heiðarleiki, orðheldni, staðfesta og trú á fagurt mannlíf heldur okkur saman. Hvert smáblóm í flóru mannlífsins fær að blómstra til fulls og á það fellur aldrei skuggi öfundar, ósanngirni eða græðgi. Hvert örsmátt frækorn nýtur hins frjósama jarðvegs til að vaxa og dafna með dyggum stuðningi umhverfisins. Þegar haustar að, falla gösin seinna og hægar en ella vegna þeirrar hlýju og þess stuðnings, sem þau hafa hvert af öðru.  
Íslendingar bera virðingu fyrir þeim eldri og reyndari og hlúð er ríkulega að þeim sem skarað hafa fram úr og reynst þjóðinni vel. Í réttsýnu og þróuðu samfélagi þykir það sjálfsagt. Framtíð okkar er björt. 
Íslandi verður allt til gæfu.


  
 

Gigtarskömmin þrífst best í kulda

Allflestir gigtarsjúklingar finna fyrir verðabrigðum. Þegar lægð er í nánd. Flestum líður betur í hita. Gigtveikir flykkjast því til heitari landa í leit að bata.

Nýlega (janúar 2009) birtist grein í tímaritinu Scandinavian Journal of Rheumatology þar sem kynntar eru niðurstöður norskrar rannsóknar sem gerð var á hópi á 124 liðagigtarsjúklinga.
Borin voru saman áhrif 4 vikna endurhæfingar í heitu og köldu loftslagí. Skv. hlutkesti fékk annar hópuninn endurhæfingarmeðferð í Noregi en hinn samskonar meðferð á endurhæfingarstofnunum við Miðjarðarhafið þ.e. í Svatfjallalandi og í Tyrklandi.  

Niðurstöðurnar voru mjög afgerandi: Mun betri og varanlegri árangur var af endurhæfingarmeðferðinni í heitu loftslagi en köldu. Ekki er þó talið að hitanum einum sé fyrir að þakka. 

Kröm þrífst best í skugga.