25.6.2013
Einokun Íslandspósts hf. Útreiknuð.
"Þeir einir fá hér inngöngu, sem kunna stærðfræði", sagði heimspekingurinn Platón við þá sem óskuðu inngöngu í Akademíu hans. Platón gerði sér fulla grein fyrir gildi stærðfræðinnar í öllu námi og sem mikilvægum þekkingargrunni í hinu daglega lífi. Í Akademíunni sem og í hinni klassísku heimspeki voru stærðfræðireglur Pýþagórasar lagðar til grundvallar tónlist, útreikningum gangs himintunglanna og í raun allri þjóðfélagsskipuninni. Þar var talan 10 talin heilög tala og ekkert fékk þeirri tölu haggað.
|
Nú er öldin önnur. Íslandspóstur hf virðist ekki hafa farið varhluta af þeirri öfugþróun og afturför sem nú ríkir. Í samfélagi þar sem karllæg gildi eru ríkjandi og þar sem lestrar - og stærðfræðikunnátta drengja er orðin takmörkuð er almennt ekki hægt að búast við mikilli skynsemi eða rökvísi. Sauðsvartur almúginn er því berskjaldaður fyrir alls kyns rökleysu og svindli ekki síst þar sem um er að ræða útreikninga á vísitölum, vöxtum og öðrum kostnaði eins og þekkt er orðið. Greiningardeildir heimilanna og lítilla fyrirtækja, hvað þá frumkvöðlafyrirtækja hafa ekki undan að ráða fram úr vitleysunni og ósómanum sem enn virðist viðgangast.
Ég rekst stundum á heldri mann, sem rekur lítið útflutningsfyrirtæki og hefur því oft þurft að notfæra sér þjónustu Íslandspósts hf. Aðrir valkostir eru ekki í boði, því Íslandspóstur hf er hreinræktað einokunarfyrirtæki, rekið í skjóli ríkisvaldsins. Honum hefur eflaust oft verið hugsað til Platóns gamla þegar hann hefur borgað reikninginn fyrir pakkasendingar til útlanda þar sem hann hefur þurft að brjóta heilann um reikniaðferðir Íslandspósts hf .
Fyrir nokkru þurfti þessi ágæti maður að senda til útlanda pakka sem vóg 3,1 kg. Starfsmaður Íslandspósts hf . "námundaði" kílóafjöldann upp í 4 kg þrátt fyrir athugasemdir hans og andmæli. Honum var þá bent á gjaldskrá Íslandspósts hf og á heimasíðu fyrirtækisins en þar er eftirfarandi reglu að finna undir kaflanum: VERÐ - PAKKAR TIL ÚTLANDA:
Reikniregla: Grunnverð + (fjöldi kílóa* x kílóverð) = heildarverð *Fjöldi kílóa er námundaður í næsta kíló fyrir ofan. Verð er reiknað út fyrir hvern pakka í sendingu. Dæmi: 0,8 kg með flugpósti til Danmerkur: 2.195 +(1 kg x 550) = 2.745 kr.:
Þannig verður talan 10, hin heilaga tala Pýþagórasar að tölunni 11 hjá Íslandspósti hf með undraverðum hætti og á sama hátt verður talan 11 að tölunni 12 o.sfrv. Þetta minnir á töfrabrögð gömlu bankanna þar sem einn milljarður varð auðveldlega að tveimur á einu augabragði. Já, á einu augabragði. Þessi töfrabrögð kallar Íslandspóstur hf "námundun". Námundun á tölunni 1,1 getur því fræðilega séð hækkað kostnað neytandans umfram grunnverðið um tæp 82%! Geggjað ekki satt?
Námundun er reyndar vel þekkt aðferð í grunnskólum landsins, jafnvel þeim ríkisreknu. Í kennsluefni grunnskóla er eftirfarandi reglu að finna:
"Við námundun er alltaf farið eftir síðasta tölustafnum á eftir þeim sem ætlunin er að námunda að. Ef þessi tölustafur er 0, 1, 2, 3 eða 4 á að námunda niður, það er lækka töluna. Ef tölustafurinn væri aftur á móti 5 eða hærri ætti að námunda upp."
Íslandspóstur hf getur auðvitað sett sér hvaða reglur sem er og námundað eins gróflega og hann kýs. Ílla upplýstir viðskiptavinir verða að sætta sig við hvað sem er því þeir hafa einfaldlega ekkert val.
|
Ekki námunda nærri allir.
"Keep it Simple"
BB King
Dægurmál | Breytt 25.11.2018 kl. 10:53 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
Dægurmál | Breytt s.d. kl. 16:51 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (5)
13.5.2013
Everest er ekkert grín
Af og til heyrum við að fólki, sem klífur Everest. Fáir gera sér þó fyllilega grein fyrir því hve það er erfitt og hættulegt. Hér er ágæt fræðslumynd (í tveimur hlutum) á YouTube, sem útskýrir hætturnar og erfiðlikana sem fylgja því að klífa hæsta fjall jarðarinnar:
Doctors in the Death Zone:
Fyrri huti:
http://youtu.be/JHtu7Ix_d8s
Seinni hluti:
http://youtu.be/1kDmBWNO4Oc
Dægurmál | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
8.5.2013
Upprisa söngtifunnar
Söngtifan (lat: Cicadidae, e: Cicadia) er merkilegt skordýr af ætt skortítna. Nafn hennar þýðir líklega "trjá-engispretta". Einkennandi er hávært tíst, sem karldýrið gefur frá sér til að heilla kvendýrið. Lífsferill þeirra er afar sérkennilegur en þær eyða aðeins litlum hluta lífs síns á yfirborði jarðar og þá rétt svo til að þroskast, makast og koma eggjunum fyrir, oftast á trjágrein sem tekur aðeins nokkra daga upp í nokkrar vikur. Þegar eggin klekjast þá detta þau niður og grafa sig niður í jarðveginn þar sem þau dvelja í nokkur ár, allt frá 2 upp í 17 ár (mismunandi eftir undirættum) og nærast á jarðveginum þangað til það er kominn tími til að grafa sig upp á yfirborðið og endurtaka leikinn.
Söngtifa (Cicadidae) | |
Söngtifan er algeng í Mið-Evrópu og á austurströnd Bandaríkjanna. Þar um slóðir gekk yfir mikill söngtifufaraldur árið 2004 er milljónir söngtifa stigu upp á yfirborð jarðar í makaleit og karldýrin hófu upp raust sína í miklum, ærandi kór. Söngtifurnar þöktu götur og torg og var atgangurinn svo mikill að menn töluðu um "Swarmageddon". Hávaðinn var ærandi og náði allt að 90 decibelum. Söngtifan er þó alveg meinlaus og margir nýta hana sér til matar þar sem hún er næringarrík og bragðgóð einkum djúpsteikt.
Grillað að kveldi |
Nú bíða menn spenntir eftir nýjum faraldri en enginn veit hvernig dýrið reiknar út hvenær hún á að skríða upp á yfirborð jarðar, með svo mikilli nákvæmni.
Sagt er að söngtifa hafi fundist í Símonsgarðí í Tunguskógi á Ísafirði í apríl 2007 og er talið að hún hafi borist til landsins með innfluttu lerki.
I guess I felt attached to my weakness. My pain and suffering too. Summer light, the smell of a breeze, the sound of cicadas - if I like these things, why should I apologize?
Haruki Murakami, A Wild Sheep Chase
ref.
http://youtu.be/rXlIeUmqrpk
http://www.huffingtonpost.com/2013/04/08/billions-of-cicadas-east-coast_n_3038412.html
http://project.wnyc.org/cicadas/
http://youtu.be/tjLiWy2nT7U
http://youtu.be/nloGf9SGPwE
http://www.magicicada.org/magicicada_ii.php
http://www.time.com/time/interactive/0,31813,2022391,00.html
http://www.foxnews.com/science/2013/05/06/bugged-by-billions-east-coast-about-to-see-power-big-numbers-in-coming-cicada/
http://www.dailyprogress.com/news/hills-to-be-alive-with-the-sound-of-cicadas/article_f33d4680-a4ac-11e2-9b36-001a4bcf6878.html
http://www.bb.is/Pages/26?NewsID=98809
http://is.wikipedia.org/wiki/S%C3%B6ngtifur
http://www.time.com/time/nation/article/0,8599,2078830,00.html
Dægurmál | Breytt 22.5.2013 kl. 13:54 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
5.5.2013
Virkjum sjávarföllin
Sjávarfallaorka er endurnýjanleg orkulind og að öllum líkindum áreiðanlegasta orkulind jarðar. Sjávarfallaorka er mjög umfangsmikil og hana má nýta án nokkurra þekktra umhverfisáhrifa.
Mörg ríki heims beina nú augum að þessari orkulind í síauknum mæli, um leið og þau stefna að minnkandi notkun jarðefnaeldsneytis. Að öllum líkindum er sjávarfallaorka langstærsta orkulind Íslands, en hingað til hefur bæði skort rannsóknir og stefnu á þessu sviði.
Sjávarfallastraumurinn getur víða orðið all sterkur, einkum þar sem lönd og hafsbotn þrengja að. Straumur í þröngum sundum og við annes verður oft margfalt meiri en í hafinu umhverfis. Við köllum þetta rastir, og þær geta orðið hættulegar sæfarendum. Dæmi um öflugar annesjarastir við Ísland eru Reykjanesröst, Látraröst, Straumnesröst og Langanesröst. Dæmi um röst í sundi innfjarðar er Röst í Hvammsfirði, sem er líklega straumþyngsta röstin við Ísland.
Sjávarfallaorku er unnt að virkja til hagnýtra nota, t.d. til rafmagnsframleiðslu. Margt gerir þá orkuvinnslu að góðum kosti. Sjávarfallaorka er að öllu leyti endurnýjanleg orka og hún er fyrirsjánleg og útreiknanleg, svo lengi sem tunglið er á sinni braut og höfin breytast ekki. Sjávarfallaorka er því tryggasta og fyrirsjáanlegasta form endurnýjanlegrar orku sem hugsast getur. Fyrir hvern stað er unnt að reikna orkuframboðið út margar aldir fram í tímann. Hér er því ekki um ófyrirséða og óreglulega framleiðslu að ræða, líkt og gerist t.d. með vindorku; ölduorku og jafnvel sólarorku, vatnsfallaorku og jarðhitaorku.
Valdimar Össurarson uppfinningamaður vinnur nú að nýrr gerð hægstraumshverfla sem eru sérlega hentugir
Frá Kollsvík | |
Þess má geta að Valdimar Össurarson hlaut fyrstu verðlaun fyrir uppfinningu sína í aljóðlegri keppni uppfinningamanna árið 2011 (2011 International Inventors Award). Valdimar er formaður SFH, Sambands Frumkvöðla og Hugvitsmanna www.nyhugmynd.com
Undirritaður skorar á stjórnvöld að stuðla að áframhaldandi þróun tækni til að virkja sjávarföllin. Þetta mál ætti að vera í algjörum forgangi af augljósum ástæðum.
Íslendingar geta, ef rétt er á haldið leiðandi afl og fyrirmynd annarra þjóða í nýtingu náttúruvænna orkuauðlinda.
Nánar má lesa um uppfinningar Valimars hér.
Og hér er hægt að fylgjast með sjávarföllunum í Kollsvíkinni í beinni.
"Keep it Simple"
BB King
Dægurmál | Breytt 6.5.2013 kl. 09:48 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (3)
22.4.2013
Ísland og ESB
Ísland utan við ESB verður eins og unglingur, sem er farinn að heiman og alltaf er gaman að heyra frá.
Dægurmál | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
26.5.2012
Hvar er Magnús Hlöðulás?
Er gröf Magnúsar Hlöðuláss hrein sögufölsun?
Magnus Ladulås (Magnús III) var konungur Svía frá 12751290. Hann var fæddur um 1240 og var sonur Birgis jarls, sem er talinn vera stofnandi Stokkhólmsborgar, höfuðborgar Svíþjóðar.
Magnús konungur dó árið 1290 og var grafinn í Riddarahólmskirkjunni í Skokkhólmi. Eða svo héldu menn a.m.k. þar til nýlega.
Meint gröf Magnusar Ladulås í Riddarholmskyrkan |
Rannsóknir sem gerðar voru fyrr á öldum höfðu bent til þess að gröf Magnúsar væri líklegast tóm. Árið 1915 þegar unnið var að endurbótum á Riddarahólmskirkjunni var gröfin opnuð og komu þá í ljós a.m.k. tvær hvelfingar hlaðnar úr múrsteinum hver niður af annarri og undir þeirri neðri voru tvær trékistur og samtals sjö beinagrindur (af tveimur konum og fimm karlmönnum).
Magnús dó fimmtugur og skv. þessari rannsókn árið 1915 var hann síðustu árið orðinn hrumur og illa farinn af ýmsum kvillum og sjúkdómum líklega hjarta- og lungnasjúkdómi, sem hafði haft áhrif á beinagrind hans þ.e. beinvöxt.
Á miðöldum var ekki óalgengt að endurnýta grafir og grafhvelfingar og hafði það verið gert hér sex sinnum. Fornleifafræðingar voru ekki í vafa um að ein beinagrindin (sú fimmta í röðinni) væru líkamsleifar Magnúsar Hlöðuláss. Beinagrindurnar voru settar í átta nýjar koparkistur, sem komið fyrir í grafhvelfingunni. Í áttundu koparkistuna voru lögð bein, sem menn gátu ekki greint nákvæmlega hverjum tilheyrði og einnig bein af ungabarni, sem fannst í gröfinni.
Uppdráttur frá 1915 |
Árið 2002, á 750 ára afmæli Stokkhólmsborgar fóru menn að róta í gröf Birgis Jarls, sem talin var vera í Varnheimsklaustrinu í Skövde ekki langt frá Gautaborg. Árið 1920 höfðu menn fundið gröf undir klausturgólfinu og lágmynd af Birgi jarli og frú, sem þótti passa vel við beinagrindurnar. Beina- og DNA rannsóknir virtust benda til þess að beinagrindurnar tilheyrðu Birgi Jarli, seinni eiginkonu hans og syni frá fyrra hjónabandi. Þessar rannsóknir þóttu þó ekki fullnægjandi og þurfti því DNA sýni úr nákomnum afkomenda í beinan ættlegg til frekari staðfestingar á að um rétta einstaklinga væri um að ræða. Árið 2010 á 800 ára afmæli Birgis Jarls var því ákveðið að taka DNA sýni úr líkamsleyfum næstelsta syni Birgis Jarls þ.e. sjálfum Magnúsi Hlöðuláss, sem talinn var hvíla undir gólfi Riddarahólmskirkjunnar í Stokkhólmi.
Hvað býr hér undir? |
Þ. 12. apríl 2011 var gröf Magnúsar Hlöðuláss í Riddarahólmskirkjunni opnuð á nýjan leik. í ljós kom að koparkisturnar frá 1916 (í heimildum er ýmist talað um 6 eða 8 koparkistur) voru í mjög góðu ástandi. Beinarannsóknir leiddu í ljós að um var að ræða beinagreindur af sjö fullorðnum einstaklingum og tveimur börnum.
Koparkisturnar í grafhvelfingunni |
Ein beinagrindin þótti mjög líkleg til að vara líkamsleifar Magnúsar Hlöðuláss. En það kom babb í bátinn. Kolefnisaldursgreining (C-14) leiddi í ljós, að þessar beinagrindur voru 200 árum yngri en talið var. Þær voru frá 15. eða 16. öld (c:a 14301520) en Magnús Hlöðulás hafði látist árið 1290. Menn klóruðu sér í höfðinu en þessar aldursákvarðanir eru mjög nákvæmar og lék því enginn vafi á því að beinagrindurnar gátu ekki verið frá 1290. Hvar er þá gröf Magnúsar Hlöðuláss?
Þessi tekur vinnuna með sér "í gröfina" |
Menn voru ekkert á því að gefast upp og hófust því handa við að opna næstu gröf í kirkjunni, sem tilheyrir Karli Knútssyni bónda þ.e. af Bonde-ætt, sem var konungur Svíþjóðar frá 1448 -1470 með hléum og konungur Noregs og Íslands (Karl 8. 1449-1450). Í þeirri gröf fundust bein samtals sjö einstaklinga. Gröfin hafði verið opnuð árið 1915 og fundust þá nokkrar beinagrindur í gröfinni en menn höfðu þá mestan áhuga á þremur beinagrindum, sem þeir töldu tilheyra Karli konungi og ættmönnum hans en höfðu engan áhuga á hinum. Nú beindist athygli manna að þessum beinum sem lágu undir beinum Kars og fjölskyldu hans. Það er nefnilega söguleg staðreynd að Karl Knútsson, bóndinn, sem þrisvar varð konungur reyndi ítrekað sögufölsun með því að halda því fram að hann væri skyldur Magnúsi Hlöðulási konungi. Lék því viss grunur á því að hann hafi látið grafa sig í sömu gröf og Magnús "frændi" til að sýna fram á ættgöfgi sína og tryggja enn frekar veldi sitt. En viti menn... öll beinin voru frá 15. öld ...Doh! Beinin tilheyrðu þar að auki einstaklingum, sem ekki höfðu náð fimmtugsaldri í lifenda lífi.
Bóndinn sem varð konungur Karl Knútsson |
En sagan er ekki þar með öll sögð. Fornleifafræðingar hafa nýlega uppgötvað rými undir kór kirkjunnar sem hugsanlega hefur að geyma gröf Magnúsar Hlöðuláss. Gamall hlaðinn veggur frá 13. öld umlykur þetta rými, sem hefur ekki verið opnað í 700 ár. Það verður því spennandi að fylgjast með frekari rannsóknum í Riddarahólmskirkjunni í Stokkhólmi í framtíðinni.
Leyndardómsfulla holrúmið í kirkjukórnum er merkt með rauðu |
Það var Jóhann III konungur sem lét reisa veglegan minnisvarða um Magnús Hlöðulás árið 1570 yfir rangri gröf. E.t.v. vissi hann ekki betur eða var í raun alveg sama hvaða bein lágu þar undir. Aðalatriðið var að sýna fram á veldi og völd konungsættarinnar.
Svona getur þetta verið í útlöndum...
Veggurinn dularfulli |
Riddarholmskyrkan |
ref.
http://svtplay.se/v/2747778/jakten_pa_magnus_ladulas_kvarlevor
http://www.stockholmskallan.se/ContentFiles/SMM/GravoppningML/grav%C3%B6ppning%202011%20utst%C3%A4llning.pdf
http://magnusladulas.blogg.se/
http://www.alltomhistoria.se/nyheter/jakten-pa-magnus-ladulas-fortsatter/
http://www.svd.se/kultur/mysteriet-med-magnus-ladulas-tatnar-spannande_7081925.svd
http://www.historiehuset.se/blog/genvagar-till-historien-sokandet-efter-magnus-ladulas
Dægurmál | Breytt 31.8.2019 kl. 16:15 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
17.5.2012
Rafus M13
Vírus, sem myndar nægilegt rafmagn til þess að knýja GSM-síma? Draumur eða veruleiki?
Þessi vírus er reyndar raunveruleiki og nefnist M13 og hann á líklega eftir að umbreyta heiminum. Vísindamönnum við Berkeley háskólann hefur tekist að búa til erfðabreyttan vírus sem getur framleitt nægilegt rafmagn til að lýsa upp lítinn LED tölvuskjá við snertingu. Þeir segja að hann sé ekki hættulegur mönnum (ennþá).
ref.
http://io9.com/5910682/a-virus-that-creates-electricity
Dægurmál | Breytt s.d. kl. 14:56 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
22.7.2011
Freud er allur
Einn merkasti listmálari nútímans, Lucian Freud lést nýlega, 88 ára gamall. Hann var sonarsonur Sigmunds Freuds en faðir hans var arkitekt. Freud var einkum þekktur fyrir portrettmyndir sínar en myndir hans seldust fyrir háar fjárhæðir, þar á meðal mynd af nakinni konu sofandi í sófa, sem seldist árið 2008 fyrir 33,6 milljónir dala, rúma 3,9 milljarða króna. Sjálf Englandsdrottning mun hafa setið fyrir hjá málaranum, kappklædd.
Fræga holdmikla nakta konan heitir hins hegar Sue Tilley en hún lýsti því í viðtali að það hefði tekið Freud um 9 mánuði að mála myndina dýru. Áhugavert viðtal við Sue má lesa hér.
Keep it simple BB King |
Dægurmál | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
21.7.2011
Hvað er að gerast undir Íslandi?
Eins og kunnugt er, hefur Ísland þá jarðfræðilegu sérstöðu að þar fer saman heitur reitur og landrek. Landið er smám saman að gliðna í sundur og undir kraumar kvika, sem á upptök sín djúpt í jarðskorpunni. Rannsóknir jarðskjálftamælinga á Íslandi (seismic imaging), benda til þess, að kvikan geti stigið á mjög óreglulegan hátt upp á yfirborð jarðar og þurfi alls ekki að fylgja neinu þekktu mynstri. Öfugt við það sem áður var talið þarf hún því ekki að safnast í kvikuhólf a.m.k ekki í því formi sem menn hafa haldið til þessa. Kvikan getur því sullað og bullað í jarðskorpunni líkt og heitt síróp í potti. Slíkar hreyfingar (kvikukraum?) geta eflaust verið orsök jarðskjálfta í vissum tilvikum.
Nýleg grein í New Scientist dregur í efa tilvist kvikuhólfa undir jarðskorpunni, sem menn hafa lengi ímyndað sér að séu til staðar í eldfjöllum einkum þar sem er að finna "heita reiti" (e:hot spots) eins og á Íslandi og á Havaíeyjum.
Fróðlegt verður því að vita, hvar kvikuraumið næst sullar og bullar upp úr jörðinni. Jarðskjálftakort Veðurstofunnar bendir til þess, að kvikan sé orðin óþolinmóð og vilji ólm brjótast upp á yfirborðið. En hvar, það veit enginn.
Keep it simple
BB King
Dægurmál | Breytt s.d. kl. 21:01 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)